ساکشن مرکزی دندانپزشکی چیست؟ معرفی انواع آن

وجود تجهیزات پیشرفته و استفاده از آن‌ها در دندانپزشکی نقش بسیار مهمی در ارائه خدمات باکیفیت دارد. یکی از این تجهیزات حیاتی، ساکشن مرکزی دندانپزشکی است. شاید ندانید که کار دستگاه ساکشن مرکزی دندانپزشکی چیست، انواع آن کدام است و چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. در ادامه این مقاله به جواب تمام این سوال‌ها می‌رسید.

معرفی ساکشن مرکزی دندانپزشکی

ساکشن مرکزی دندانپزشکی همان‌طور که از نام آن مشخص است، به دستگاهی گفته می‌شود که در طول روند درمان برای مکش مایعات، ذرات و مواد زائد از دهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع این دستگاه با ایجاد خلأ، مواد مزاحم و مایعات را از دهان بیمار خارج کرده و محیطی تمیز و استریل برای دندانپزشک فراهم می‌کند تا درمان را به بهترین شکل ادامه دهد. نصب ساکشن مرکزی دندانپزشکی در کلینیک دندانپزشکی توسط متخصصین این امر انجام شده و لوله کشی ساکشن مرکزی دندانپزشکی به شکلی است که به یونیت‌های دندانپزشکی متصل می‌شود.

اجزای ساکشن مرکزی دندانپزشکی

این دستگاه از چندین جزء اصلی تشکیل شده است. برای آنکه بدانید ساکشن مرکزی دندانپزشکی چیست و چگونه کار می‌کند، شناخت این اجزا مهم است که عبارت‌اند از:

• موتور دستگاه: موتوژن وظیفه ایجاد خلأ و مکش را بر عهده دارد. در واقع موتور این دستگاه با ایجاد فشار منفی، مایعات و ذرات را از طریق لوله‌ها به سمت بیرون می‌کشد.
• لوله‌ها: لوله‌های مکش که به این دستگاه متصل هستند، معمولاً از جنس استیل ضدزنگ یا مواد مقاوم در برابر خوردگی ساخته می‌شوند و وظیفه انتقال مایعات و ذرات از یونیت دندانپزشکی به واحد مرکزی را بر عهده دارند. این لوله‌ها در اندازه‌ها و قطرهای مختلف تولید و بسته به نیاز کلینیک انتخاب می‌شوند. بعد هم لوله کشی ساکشن مرکزی دندانپزشکی انجام خواهد شد.
• فیلترها: فیلترها در مسیر لوله‌های مکش قرار می‌گیرند. این لوله‌ها در اصل وظیفه جداسازی ذرات جامد بزرگ‌تر از مایعات را بر عهده دارند، برای همین باید به‌ صورت دوره‌ای تمیزکاری شوند.
• بطری جمع‌آوری‌کننده مایعات و ذرات: مایعات و ذرات مکش شده توسط این دستگاه در این بطری جمع‌آوری می‌شوند. بطری‌ها معمولاً از جنس پلاستیک شفاف ساخته شده‌اند و به ‌راحتی قابل جدا شدن و تمیز کردن هستند.
• سیستم کنترل دستگاه: این سیستم در دستگاه به دندانپزشک امکان می‌دهد تا میزان مکش را تنظیم کند. همچنین، برخی از سیستم‌های کنترل دارای نمایشگر هستند که اطلاعاتی مانند فشار مکش و وضعیت فیلترها را نشان می‌دهند.
• پمپ وکیوم: پمپ وکیوم وظیفه ایجاد خلأ در سیستم را بر عهده دارد و معمولاً در واحد مرکزی تعبیه شده است.

نحوه عملکرد ساکشن مرکزی دندانپزشکی

حال که می‌دانید دستگاه ساکشن مرکزی دندانپزشکی چیست، نوبت به بررسی نحوه عملکرد آن می‌رسد. در توضیح عملکرد و نحوه استفاده از آن باید گفت که دندانپزشک با استفاده از هندپیس، مایعات و ذرات را از دهان بیمار به سمت لوله‌های مکش این دستگاه هدایت می‌کند. بعد هم این مایعات و ذرات از طریق لوله‌ها به سمت واحد مرکزی حرکت می‌کنند. فیلترهای این دستگاه وظیفه جدا کردن ذرات جامد بزرگ‌تر را بر عهده دارند و مایعات و ذرات کوچک‌تر وارد بطری جمع‌آوری می‌شوند. همچنین باید اشاره کرد که پمپ وکیوم آن حالت خلأ ایجاد می‌کند تا مکش به ‌صورت مداوم انجام شود.

برای خرید لوله ساکشن جراحی کلیک کنید.

کاربرد های ساکشن مرکزی دندانپزشکی

برای آنکه به جواب سوال خود یعنی ساکشن مرکزی دندانپزشکی چیست، برسید، باید به سراغ کاربردهای این دستگاه رفت که به ‌صورت خلاصه شامل موارد زیر می‌شود:

·     حفظ بهداشت محیط کار

کاربرد اصلی این دستگاه بیرون کشیدن مایعات و حذف مواد زائد از دهان بیمار است. مزیت این کار جلوگیری از انتشار آلودگی و عفونت خواهد بود که در وهله نخست به بهداشت محیط کار و کلینیک دندانپزشکی کمک زیادی می‌کند.

·     بهبود دید دندانپزشک

وجود مایعات یا مواد زائد در دهان بیمار، میدان دید دندانپزشک را در حین انجام درمان‌های مختلف کم می‌کند. استفاده از چنین دستگاهی برای مکش این مواد باعث ایجاد میدان دید بیشتر می‌شود و در عین‌ حال دقت و سرعت درمان را افزایش می‌دهد.

·     افزایش راحتی بیمار در حین درمان

باز بودن دهان بیمار در حین درمان و استفاده از وسایل مختلف در فضای دهان باعث می‌شود تا ترشح بزاق زیاد شود. این دستگاه با مکش قوی خود باعث کاهش میزان آب و بزاق در دهان می‌شود و از احساس ناخوشایند بیمار در طول روند درمان جلوگیری می‌کند.

·     جلوگیری از آسیب به بافت‌های نرم

در طول روند درمان وجود مایعات یا مواد زائد ممکن است دید دندانپزشک را مختل کند و خطای کار او را بالا ببرد. این دستگاه با مکش سریع مایعات، از آسیب دیدن لثه‌ها و بافت‌های نرم اطراف دندان در طول روند درمان جلوگیری می‌کند.

·     تسهیل روند درمان‌های اندودنتیک و جراحی

درمان‌های اندودنتیک و جراحی نیاز به دقت بالایی دارند و باید محیط دهان برای انجام چنین کارهایی کاملاً آماده باشد. در این درمان‌ها، ساکشن مرکزی نقش بسیار مهمی در حفظ میدان دید و بهبود عملکرد دندانپزشک ایفا می‌کند.

برای خرید ایرموتور دندانپزشکی کلیک کنید.

انواع ساکشن مرکزی دندانپزشکی و تفاوت‌ آن‌ها

همان‌طور که اشاره شد ساکشن مرکزی دندانپزشکی یکی از تجهیزات ضروری در هر مطب یا کلینیک دندانپزشکی به شمار می‌رود و برای مکش مایعات، ذرات و مواد زائد حین درمان‌های دندانپزشکی کاربرد دارد. این دستگاه انواع مختلفی دارد که هرکدام از آن‌ها دارای ویژگی‌ها و کاربردهای خاصی هستند. در ادامه به بررسی انواع ساکشن مرکزی دندانپزشکی و تفاوت‌های آن‌ها می‌پردازیم:

انواع ساکشن مرکزی دندانپزشکی بر اساس نوع سیستم

بعد از بررسی اینکه ساکشن مرکزی دندانپزشکی چیست و چه کاربردهایی دارد، باید انواع آن را بررسی کرد که دسته اول بر اساس سیستم آن‌ها است و شامل موارد زیر می‌شود:

• ساکشن مرکزی خشک: در این نوع ساکشن، مایعات و ذرات مکش شده به‌ طور مستقیم در یک مخزن جمع‌آوری می‌شوند. این نوع ساکشن به دلیل سادگی اجزا و عملکرد و البته قیمت کمتر، پرکاربردترین نوع ساکشن مرکزی در دندانپزشکی است و بیشتر در مطب‌های کوچک کاربرد دارد.
• ساکشن مرکزی مرطوب: در این نوع دستگاه ساکشن، مایعات و ذرات مکش شده وارد یک مخزن آب می‌شوند و بعد از آن به یک سیستم تصفیه هدایت خواهند شد. این نوع ساکشن به دلیل عملکرد بهتر در جداسازی ذرات ریز، در کلینیک‌های با حجم کار بالا استفاده می‌شود. همچنین صدای کمتری نسبت به مدل قبل دارند، اما از قیمت بالاتری برخوردار هستند؛ البته جای بیشتری را هم اشغال خواهد کرد و حجیم‌تر است.

در نهایت باید اشاره کرد مدل سومی به نام نیمه‌مرطوب یا نیمه‌خشک نیز وجود داشته که این مدل ساکشن مرکزی دندانپزشکی ویژگی‌های هر دو نوع خشک و مرطوب را دارد.

انواع ساکشن مرکزی دندانپزشکی بر اساس تعداد یونیت

دستگاه ساکشن مرکزی دندانپزشکی بر اساس تعداد یونیت‌های دندانپزشکی که می‌توانند به آن متصل شوند هم دسته‌بندی و به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. به ‌عنوان ‌مثال، 2، 4، 6 و یا بیشتر ساکشن‌ مرکزی برای یونیت وجود دارد.

برای خرید دستگاه های دندانپزشکی کلیک کنید.

نکات مهم در انتخاب ساکشن مرکزی دندانپزشکی

اگر نمی‌دانید که فاکتورهای مهم برای انتخاب ساکشن مرکزی دندانپزشکی چیست؟ به موارد زیر در حین انتخاب و خرید توجه داشته باشید:

• بودجه: هزینه یکی از مهم‌ترین عوامل در انتخاب نوع ساکشن مرکزی است، قبل از خرید میزان بودجه خود را مشخص کنید و به این نکته مهم توجه داشته باشید که مدل‌های مرطوب قیمت بالاتری نسبت به مدل‌های خشک دارند.
• حجم کار و تعداد مراجعه‌کننده: در کلینیک‌ها یا مطب‌های دندانپزشکی با حجم کار بالا و تعداد مراجعه‌کننده زیاد، بهتر است از ساکشن‌های مرطوب با کارایی بالا استفاده شود.
• فضای موجود: اندازه کلینیک یا مطب شما و فضای موجود برای نصب ساکشن مرکزی دندانپزشکی نیز در انتخاب نوع ساکشن موثر است. برای مثال در فضای کوچک ساکشن خشک کارایی بهتری دارد و فضای شما را محدود نمی‌کند.
• نوع درمان: برای درمان‌های خاص مانند جراحی، ممکن است به ساکشن مرکزی با قدرت مکش بالاتر نیاز باشد.
• در نهایت، انتخاب بهترین نوع ساکشن مرکزی برای هر کلینیک یا مطب دندانپزشکی به نیازها و شرایط خاص آن محیط بستگی دارد. برای همین توصیه می‌شود قبل از خرید با یک مرجع مطمئن و معتبر فروش تجهیزات دندانپزشکی چون کافه دنتیست مشورت کرده تا بتوانید بهترین گزینه را خریداری کنید.

نکات مهم برای استفاده از ساکشن مرکزی دندانپزشکی

برای استفاده بهینه و افزایش طول عمر ساکشن مرکزی هم یکسری نکات مهم و ضروری وجود دارد که باید به آن‌ها توجه داشته باشید. اگر برای شما هم سوال پیش آمده که نکات مهم برای استفاده از ساکشن مرکزی دندانپزشکی چیست؟ به موارد زیر دقت داشته باشید:

نصب صحیح: نصب و لوله کشی ساکشن مرکزی دندانپزشکی باید توسط افراد متخصص و با رعایت استانداردهای مربوطه انجام شود تا دستگاه کارایی مطلوب را داشته باشد.

• تمیز کردن منظم و تعویض فیلترها: لوله‌ها، فیلترها و سایر اجزای ساکشن باید به ‌طور مرتب تمیز و ضدعفونی شوند تا از تجمع باکتری‌ها و مواد زائد در این دستگاه جلوگیری شده و طول عمر بیشتری داشته باشد. همچنین فیلترهای ساکشن باید به‌ طور منظم تعویض شوند تا کارایی دستگاه حفظ شود.
• سرویس دوره‌ای: ساکشن مرکزی نیاز به سرویس دوره‌ای توسط فرد متخصص در این زمینه را دارد تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل کنید.

سخن پایانی

ساکشن مرکزی دندانپزشکی چیست؟ در این مطلب سعی شد تا به معرفی این نوع از تجهیزات ضروری در هر کلینیک دندانپزشکی پرداخته شود. به‌ صورت خلاصه می‌توان گفت این دستگاه با بهبود کیفیت درمان، افزایش بهداشت و راحتی بیمار، نقش مهمی در موفقیت درمان‌های دندانپزشکی ایفا می‌کند.

همچنین بخوانید: کف بندی دندان چیست؟

سوالات متداول

1. ساکشن مرکزی دندانپزشکی از چه اجزایی تشکیل شده است؟

موتور دستگاه، لوله‌ها، فیلترها، بطری جمع‌آوری‌کننده مایعات و ذرات، سیستم کنترل دستگاه و پمپ وکیوم از اجزای اصلی این دستگاه است.

2. آیا ساکشن مرکزی می تواند برای همه بیماران استفاده شود؟

بله، انواع مختلفی از این دستگاه وجود دارد که به دو، چهار، 6 یا تعداد بیشتری یونیت متصل می‌شود و قابل استفاده است.

3. برندهای معروف تولید کننده ساکشن مرکزی کدامند؟

برند Durr Dental، برند Power dental، برند دمگا، زینیت مد و یوول از برندهای شناخته شده در این زمینه هستند.