اسپلینت دندان چیست و چه کاربردی دارد؟

لق شدن دندان در بزرگسالی یا نگرانی از بازگشت دندان‌ها به حالت قبل از ارتودنسی، میتواند بسیار دغدغه‌آفرین باشد. شاید دندانپزشک به شما استفاده از یک وسیله خاص را پیشنهاد داده باشد و این سوال برایتان پیش آمده که اسپلینت دندان چیست؟ این ابزار دندانپزشکی راهکاری برای تثبیت دندان‌های ضعیف شده و حفظ آرایش منظم آنهاست. اگر به دنبال پاسخی روشن برای پرسش‌های خود درباره اسپلینت دندان لق یا نگهدارنده‌های پس از ارتودنسی هستید، این مطلب دقیقا برای شما نوشته شده است. در ادامه به زبان ساده خواهیم گفت که این وسیله چطور به کمک دندان‌های شما می‌آید.

اسپلینت دندان چیست؟

تصور کنید چند دندان شما به دلیل بیماری لثه یا یک ضربه، کمی لق شده‌اند. این دندان‌ها برای اینکه در جای خود ثابت بمانند و فشار جویدن را بهتر تحمل کنند، نیاز به یک تکیه‌گاه دارند. اسپلینت دندان دقیقا همین کار را انجام میدهد. این وسیله درمانی، دندان‌های ضعیف یا لق را به دندان‌های سالم و محکم مجاورشان متصل می‌کند تا یک واحد باثبات و یکپارچه تشکیل دهند. این کار باعث توزیع بهتر نیروها هنگام جویدن شده و از حرکت بیشتر دندان‌های آسیب‌دیده جلوگیری میکند.

از طرفی، اگر درمان ارتودنسی را به پایان رسانده‌اید، برای جلوگیری از حرکت مجدد دندان‌ها و حفظ نتایج درمان، از نوعی اسپلینت به نام نگهدارنده یا ریتینر استفاده می‌شود. این وسیله که معمولا به شکل یک سیم نازک در پشت دندان‌ها چسبانده می‌شود، تضمین می‌کند که لبخند زیبای شما برای سال‌ها پایدار بماند. پس اگر می‌پرسید اسپلینت دندان یعنی چه، باید گفت ابزاری برای اتصال و تثبیت دندان‌هاست.

شما می‌توانید برای خرید دندان مصنوعی کلیک کنید.

کاربردهای اسپلینت دندان

شاید تصور کنید این وسیله تنها برای یک منظور خاص استفاده می‌شود، اما کاربردهای آن گسترده‌تر از چیزی است که به نظر می‌رسد. اسپلینت دندان برای اهداف مختلفی طراحی شده و میتواند مشکلات متفاوتی را برطرف کند. یکی از مهمترین دلایل استفاده از آن، کنترل و درمان آسیب‌های ناشی از دندان قروچه (براکسیسم) است. این ابزار با ایجاد یک لایه محافظ، از ساییدگی سطح دندان‌ها جلوگیری می‌کند.

در ادامه به برخی از اصلی‌ترین موارد استفاده از این ابزار اشاره می‌شود:

• درمان دندان‌های لق شده: برای بیمارانی که به دلیل بیماری‌های لثه یا تحلیل استخوان، دندان‌هایشان ثبات خود را از دست داده‌اند، اسپلینت دندان لق به بازگرداندن عملکرد و ثبات آنها کمک می‌کند.
• تثبیت نتایج پس از ارتودنسی: برای جلوگیری از بازگشت دندان‌ها به موقعیت نامرتب قبلی، اسپلینت دندان ارتودنسی به عنوان یک نگهدارنده دائمی یا موقت استفاده می‌شود.
• کنترل مشکلات مفصل فک (TMJ): در برخی بیماران، اسپلینت فک با کاهش فشار روی مفصل گیجگاهی-فکی، به کاهش درد و صداهای مفصلی کمک می‌کند.
• محافظت از دندان‌ها: این وسیله نیروهای ناشی از جویدن یا گاز گرفتن را در سطح وسیع‌تری توزیع کرده و از دندان‌های ضعیف محافظت میکند.
• کمک به بهبودی لثه: در بیمارانی که دچار مشکلات لثه هستند (مانند بیماران دیابتی)، اسپلینت می‌تواند به تسریع روند بهبودی پس از درمان‌های پریودنتال کمک کند.

جهت تهیه نوار پرداخت کامپوزیت با بهترین قیمت، روی آن کلیک کنید.

انواع اسپلینت دندان

اسپلینت‌ها بر اساس نوع کارکرد، مواد سازنده و نحوه اتصال به دندان‌ها به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. انتخاب هر یک از انواع اسپلینت دندان به شرایط بیمار، شدت مشکل و تشخیص دندانپزشک بستگی دارد. برخی از آنها ثابت هستند و برای همیشه به دندان‌ها متصل می‌مانند، در حالی که برخی دیگر متحرک بوده و بیمار می‌تواند آنها را از دهان خارج کند.

یک دسته‌بندی رایج بر اساس نحوه قرارگیری آنها روی دندان است:

• اسپلینت بیرون دندانی (Extracoronal): در این روش، مواد اسپلینت که معمولا از جنس کامپوزیت یا فایبرگلاس است، به سطح خارجی دندان‌ها (معمولا مینا) چسبانده می‌شود و آنها را به هم متصل می‌کند.
• اسپلینت داخل دندانی (Intracoronal): در این حالت، دندانپزشک یک شیار کوچک در سطح پشتی دندان‌ها ایجاد کرده و یک سیم یا نوار فلزی نازک را درون آن قرار می‌دهد. سپس روی آن را با مواد همرنگ دندان می‌پوشاند.

یک دسته‌بندی دیگر بر اساس ثبات و عملکرد آنهاست که به خصوص در زمینه ارتودنسی و مشکلات فکی مطرح است.

مزایا و معایب استفاده از اسپلینت دندان

هر روش درمانی در کنار نقاط قوت خود، محدودیت‌هایی نیز دارد. تصمیم‌گیری برای استفاده از اسپلینت باید با آگاهی کامل از جوانب مثبت و منفی آن صورت گیرد. بزرگترین مزیت این روش، توانایی آن در حفظ دندان‌هایی است که در غیر این صورت ممکن بود از دست بروند. همچنین، برای کسانی که هزینه‌های زیادی برای ارتودنسی صرف کرده‌اند، این وسیله یک تضمین برای ماندگاری نتایج است.

با این حال، نباید از چالش‌های احتمالی آن غافل شد. تمیز کردن دندان‌هایی که به هم متصل شده‌اند، کمی دشوارتر است و نیاز به دقت بیشتری دارد. در ادامه، یک مقایسه کلی از مزایا و معایب این روش ارائه شده است.

در چه مواردی نمیتوان از اسپلینت دندان استفاده کرد؟

با وجود تمام مزایایی که برای اسپلینت ذکر شد، این روش برای همه افراد مناسب نیست. یکی از پیش‌نیازهای اصلی برای انجام این کار، وجود تعداد کافی دندان سالم و محکم در دهان بیمار است. اسپلینت برای اینکه بتواند دندان‌های ضعیف را نگه دارد، باید به تکیه‌گاه‌های قوی متصل شود. اگر دندان‌های مجاور نیز از سلامت کافی برخوردار نباشند یا استخوان نگهدارنده آنها تحلیل رفته باشد، اتصال آنها به یکدیگر نه تنها کمکی نمیکند، بلکه ممکن است باعث آسیب بیشتر به کل مجموعه شود.

مورد دیگر، وضعیت بهداشت دهان بیمار است. افرادی که در رعایت بهداشت دهان و دندان خود کوشا نیستند، کاندیدای مناسبی برای این درمان محسوب نمیشوند. تجمع پلاک‌های میکروبی در اطراف اسپلینت می‌تواند به سرعت باعث پوسیدگی دندان‌ها و تشدید بیماری لثه شود. بنابراین، اگر دندانپزشک تشخیص دهد که بیمار توانایی یا انگیزه کافی برای تمیز نگه داشتن ناحیه را ندارد، ممکن است از انجام این کار صرف نظر کند.

همچنین مقاله ژل سفید کننده دندان را برای آشنایی با آن بخوانید.

نتیجه ‌گیری

همانطور که دیدید، پاسخ به سوال اسپلینت دندان چیست، به یک تعریف واحد محدود نمی‌شود. این وسیله یک راهکار چندمنظوره در دندانپزشکی است که از تثبیت یک اسپلینت دندان لق گرفته تا حفظ لبخندی زیبا پس از ارتودنسی را پوشش می‌دهد. این ابزار به دندان‌های ضعیف فرصتی دوباره برای خدمت می‌دهد و نتایج درمان‌های طولانی‌مدت را پایدار می‌سازد. با این وجود، موفقیت این درمان به تشخیص صحیح دندانپزشک، اجرای دقیق و از همه مهمتر، همکاری بیمار در رعایت بهداشت بستگی دارد.

کافه دنتیست به عنوان مرجع تخصصی ارائه تجهیزات و لوازم پزشکی در ایران، صمیمانه از همراهی شما تا پایان این مقاله سپاسگزار است. ما همواره در تلاشیم تا با ارائه اطلاعات دقیق و معتبر، به ارتقای دانش شما در زمینه سلامت دهان و دندان کمک کنیم.

بیشتر بخوانید: پست دندان چیست

سوالات متداول

1. در چه شرایطی استفاده از اسپلینت دندان ضروری می‌شود؟

زمانی که دندان‌ها به دلیل بیماری لثه، ضربه یا تحلیل استخوان دچار لقی شده باشند، یا برای جلوگیری از بازگشت نتایج درمان ارتودنسی، استفاده از اسپلینت یک اقدام ضروری برای حفظ ثبات و عملکرد دندان‌ها محسوب می‌شود.

2. آیا استفاده طولانی‌مدت از اسپلینت دندان عوارضی دارد؟

اگر اسپلینت به درستی طراحی و نصب شود و بیمار بهداشت را کامل رعایت کند، عوارض خاصی ندارد. اما عدم رعایت بهداشت میتواند ریسک پوسیدگی و بیماری لثه را افزایش دهد. همچنین تنظیم نادرست آن ممکن است به ریشه دندان فشار بیاورد.

3. چگونه باید از اسپلینت دندان نگهداری و تمیزکاری کرد؟

برای تمیز کردن اسپلینت‌های ثابت، باید از ابزارهای ویژه‌ای مانند نخ دندان‌های مخصوص (Super Floss) یا مسواک‌های بین دندانی استفاده کرد. رعایت بهداشت دقیق و منظم برای جلوگیری از تجمع پلاک در اطراف سیم یا مواد اتصال دهنده بسیار مهم است.

4. آیا نصب اسپلینت دردناک است؟

خیر، فرآیند نصب اسپلینت معمولا به بی‌حسی نیازی ندارد و بدون درد انجام می‌شود. ممکن است در چند روز اول، بیمار کمی احساس ناراحتی یا وجود یک جسم خارجی در دهان داشته باشد که به سرعت به آن عادت خواهد کرد.