علت لق شدن دندان در بزرگسالی و روش درمان آن

احساس لرزش یا حرکت در دندان‌های دائمی می‌تواند بسیار نگران‌کننده باشد. دندان‌های بزرگسالان برخلاف دندان‌های شیری، نباید حرکتی داشته باشند. اگر متوجه لق شدن دندان در بزرگسالان شده‌اید، بدانید که این یک هشدار جدی است. این مشکل معمولا نشان‌دهنده یک مسئله زمینه‌ای، مانند مشکلات لثه یا فشار زیاد، است. خوشبختانه، در بسیاری از موارد، شناسایی زودهنگام علت لق شدن دندان در بزرگسالی و مراجعه به موقع به دندانپزشک می‌تواند مانع از دست رفتن دندان شود. در این مطلب به سراغ ریشه‌های این مشکل و راه‌های درمان آن می‌رویم.

علت لق شدن دندان در بزرگسالی چیست؟

برخلاف تصور رایج، دندان‌ها مستقیما به استخوان فک جوش نخورده‌اند. آن‌ها توسط بافت‌هایی به نام «رباط پریودنتال» در جای خود معلق هستند. این ساختار اجازه حرکت‌های بسیار ریز (مانند جذب فشار جویدن) را می‌دهد، اما لقی قابل مشاهده، نشانه‌ی آسیب به این سیستم حمایتی است. اصلی‌ترین دلیل این آسیب، بیماری لثه یا پریودنتیت (Periodontitis) است.

همه چیز با تجمع پلاک‌های باکتریایی شروع می‌شود. این پلاک‌ها باعث التهاب لثه (ژنژیویت) می‌شوند. اگر این التهاب درمان نشود، به بافت‌های عمیق‌تر نفوذ کرده و استخوانی که از ریشه دندان پشتیبانی می‌کند را تحلیل می‌برد. با از دست رفتن استخوان، دندان تکیه‌گاه خود را از دست داده و لق می‌شود.

البته، بیماری لثه تنها متهم نیست. عوامل دیگری نیز می‌توانند باعث دندان لق در بزرگسالان شوند:

• دندان قروچه (Bruxism): فشار مداوم و غیرارادی ناشی از ساییدن دندان‌ها بر هم، به خصوص شب‌ها، می‌تواند بافت‌های نگهدارنده دندان را خسته و ضعیف کند.
• ضربه یا آسیب فیزیکی: یک تصادف، زمین خوردن یا حتی جویدن یک جسم بسیار سخت می‌تواند مستقیما به رباط‌های دندان آسیب بزند و باعث لقی فوری شود.
• آبسه دندان: عفونت در انتهای ریشه دندان (آبسه) می‌تواند باعث تحلیل استخوان در آن ناحیه و در نتیجه لق شدن دندان بالایی شود.
• بیماری‌های زمینه‌ای: برخی بیماری‌ها مانند دیابت کنترل‌نشده، روند مقابله بدن با عفونت را ضعیف می‌کنند و فرد را در برابر بیماری لثه آسیب‌پذیرتر می‌سازند.
• استعمال دخانیات: سیگار و قلیان به شدت روند بهبود لثه‌ها را مختل کرده و بیماری لثه را تشدید می‌کنند.
• کمبود ویتامین D: این ویتامین برای سلامت استخوان مهم است و کمبود آن می‌تواند بر تراکم استخوان فک هم اثر بگذارد.

جهت خرید و مشاهده قیمت فیشور سیلانت کلیک کنید.

درمان دندان لق شده در بزرگسالان

خبر خوب این است که درمان دندان لق شده در بزرگسالان در بسیاری از موارد امکان‌پذیر است، به شرطی که سریع اقدام شود. روش درمان مستقیما به علت لقی بستگی دارد. اولین قدم دندانپزشک، تشخیص ریشه مشکل است.

اگر علت، بیماری لثه باشد، درمان بر حذف عفونت و کنترل التهاب متمرکز است. رایج‌ترین اقدام، «جرم‌گیری عمیق و تسطیح ریشه» (Scaling and Root Planing) است. در این فرایند، دندانپزشک پلاک و تارتار را از زیر خط لثه تمیز کرده و سطوح ریشه را صاف می‌کند تا باکتری‌ها نتوانند مجددا به آن بچسبند. این کار به لثه فرصت میدهد تا دوباره به دندان بچسبد و محکم شود. در موارد پیشرفته‌تر، ممکن است نیاز به جراحی لثه برای بازسازی بافت استخوانی یا لثه تحلیل رفته باشد.

اما اگر لقی ناشی از فشار زیاد (مانند دندان قروچه) باشد، درمان متفاوت است. دندانپزشک احتمالا استفاده از «محافظ دهان» (Night Guard) را هنگام خواب توصیه می‌کند. این وسیله مانع از تماس مستقیم دندان‌ها و ساییدگی آن‌ها بر هم می‌شود و فشار را از روی دندان‌ها برمی‌دارد.

در مواردی که دندان بر اثر ضربه لق شده اما از حفره خارج نشده است، دندانپزشک ممکن است از روش «اسپلینت» (Splinting) استفاده کند. در این روش، دندان لق به دندان‌های سالم مجاور متصل می‌شود (مانند آتل‌بندی دست شکسته) تا در جای خود ثابت بماند و بافت‌های اطراف آن فرصت ترمیم پیدا کنند.

درمان خانگی لق شدن دندان بزرگسالان

باید در مورد «درمان خانگی لق شدن دندان بزرگسالان» بسیار محتاط باشیم. صراحتا بگوییم: هیچ درمان خانگی قطعی برای محکم کردن دندانی که به دلیل بیماری لثه یا آسیب، لق شده است، وجود ندارد. لقی دندان یک مشکل ساختاری است که نیاز به مداخله حرفه‌ای دندانپزشکی دارد.

اما کاری که در خانه می‌توان انجام داد، «مدیریت» و «پیشگیری» است. اگر لقی جزئی است یا لثه‌ها ملتهب هستند، رعایت بهداشت دهان و دندان به شکل وسواس‌گونه (اما ملایم) بسیار مهم است. استفاده از مسواک نرم و دهانشویه‌های ضدعفونی کننده (با تجویز دندانپزشک، مثلا کلرهگزیدین) می‌تواند به کاهش التهاب لثه کمک کند.

همچنین پرهیز از جویدن غذاهای سفت یا چسبنده با آن دندان و مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم و ویتامین D (مانند لبنیات) به سلامت کلی استخوان‌ها کمک می‌کند. اما تکرار می‌کنیم: این موارد جایگزین مراجعه به دندانپزشک برای یافتن علت لق شدن دندان در بزرگسالی نیستند.

جهت خرید سمان دندانپزشکی با قیمت مناسب به سایت کافه دنتیست مراجعه کنید.

کشیدن دندان لق در بزرگسالان

گاهی اوقات، آسیب وارد شده به دندان یا بافت‌های اطراف آن آنقدر شدید است که نگه‌داشتن دندان دیگر امکان‌پذیر یا حتی به صلاح نیست. دندانپزشکان همیشه تلاش می‌کنند دندان طبیعی را حفظ کنند، اما در مواردی، کشیدن دندان لق در بزرگسالان بهترین گزینه درمانی است.

چه زمانی دندانپزشک تصمیم به کشیدن می‌گیرد؟ معمولا زمانی که تحلیل استخوان اطراف ریشه به قدری زیاد باشد که دندان دیگر هیچ تکیه‌گاه محکمی نداشته باشد و روش‌هایی مانند جراحی لثه یا اسپلینت نیز نتوانند آن را نجات دهند. همچنین، اگر ریشه دندان (نه فقط تاج) دچار شکستگی عمودی شده باشد، حفظ آن تقریبا غیرممکن است.

نگه داشتن یک دندان لق که عفونت شدیدی دارد و قابل درمان نیست، می‌تواند باعث گسترش عفونت به دندان‌های مجاور و استخوان فک شود. در این شرایط، کشیدن دندان به منظور حذف منبع عفونت و آماده‌سازی فک برای درمان‌های جایگزین مانند ایمپلنت دندان یا بریج (پل دندانی)، منطقی‌ترین راه حل است.

مقایسه روش‌های درمانی دندان لق

انتخاب روش درمانی مناسب برای دندان لق در بزرگسالان به وضعیت بیمار بستگی دارد. در جدول زیر، خلاصه‌ای از روش‌های متداول و کاربرد آن‌ها را مشاهده می‌کنید.

عوارض بی توجهیی به دندان لق شده در بزرگسالی

نادیده گرفتن دندان لق در بزرگسالان و به تعویق انداختن درمان، شاید در کوتاه‌مدت ساده به نظر برسد، اما می‌تواند منجر به مشکلات جدی و پرهزینه‌ای شود. اولین و واضح‌ترین عارضه، «از دست دادن قطعی دندان» است. دندانی که با مداخله به موقع قابل حفظ بود، ممکن است به نقطه‌ای برسد که چاره‌ای جز کشیدن آن باقی نماند.

اما عوارض به همینجا ختم نمی‌شود. عفونت لثه (که عامل اصلی لقی است) در محل باقی می‌ماند و به تخریب استخوان فک ادامه می‌دهد. این تحلیل استخوان، کار را برای درمان‌های آینده مانند ایمپلنت بسیار سخت‌تر می‌کند، زیرا ایمپلنت برای موفقیت نیاز به استخوان کافی دارد.

علاوه بر این، عفونت مزمن در لثه‌ها می‌تواند بر سلامت عمومی بدن نیز اثر بگذارد. باکتری‌های موجود در لثه‌های عفونی می‌توانند وارد جریان خون شده و خطر برخی بیماریهای قلبی یا تشدید دیابت را افزایش دهند. همچنین، وجود یک دندان لق و دردناک، فرایند جویدن را مختل کرده و می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی یا سو تغذیه (به دلیل پرهیز از خوردن مواد غذایی سفت) شود.

برای مشاهده قیمت سیلر دندانپزشکی و خرید آن کلیک کنید.

نحوه جلوگیری از لق شدن دندان

پیشگیری همیشه ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر از درمان است. برای جلوگیری از مواجهه با مشکل دندان لق در بزرگسالان، باید از بافت‌های حمایتی دندان (لثه و استخوان) به خوبی مراقبت کرد. این کارها، اگرچه ساده به نظر می‌رسند، اما بسیار مهم هستند:

• بهداشت دقیق دهان و دندان: این مورد فراتر از یک مسواک زدن ساده است. باید حداقل دو بار در روز مسواک زد (ترجیحا با مسواک نرم تا به لثه آسیب نزند) و حتما هر شب از نخ دندان برای تمیز کردن بین دندان‌ها، جایی که پلاک‌ها جمع می‌شوند، استفاده کرد.
• مراجعات منظم دندانپزشکی: چکاپ‌های شش ماهه و جرم‌گیری حرفه‌ای، اجازه نمی‌دهد پلاک‌ها به تارتار (جرم سخت) تبدیل شوند و بیماری لثه در نطفه شناسایی می‌شود.
• استفاده از محافظ دهان: اگر می‌دانید که دندان قروچه دارید، حتما با دندانپزشک خود در مورد ساخت نایت گارد صحبت کنید.
• سبک زندگی سالم: استعمال دخانیات (سیگار و قلیان) یکی از بزرگترین عوامل خطر برای بیماری لثه است. ترک آن به سلامت لثه‌های شما کمک زیادی می‌کند. همچنین، تغذیه مناسب و کنترل بیماری‌هایی مانند دیابت در این زمینه نقش دارند.

چک لیست مراقبت روزانه برای پیشگیری

برای اطمینان از سلامت لثه‌ها و جلوگیری از لقی دندان، می‌توانید این چک لیست ساده را دنبال کنید.

جمع بندی

احساس حرکت در دندان دائمی، یک زنگ خطر است که نباید آن را نادیده گرفت. دندان لق در بزرگسالان اغلب نتیجه‌ی فرایندی طولانی‌مدت، به خصوص بیماری لثه، است. شناسایی علت لق شدن دندان در بزرگسالی و اقدام به موقع، تفاوت بین حفظ دندان طبیعی و از دست دادن آن را رقم می‌زند. چه مشکل از دندان قروچه باشد، چه عفونت لثه یا یک ضربه، درمان دندان لق شده در بزرگسالان امکان‌پذیر است. مهم‌ترین اقدام شما، مراجعه فوری به دندانپزشک پس از مشاهده اولین علائم لقی است.

کافه دنتیست، به عنوان یکی از معتبرترین مراجع ارائه دهنده بهترین لوازم پزشکی و دندانپزشکی در ایران، صمیمانه از همراهی شما تا پایان این مقاله سپاسگزار است.

بیشتر بخوانید: پولیش دندان چیست؟

سوالات متداول

1. آیا لق شدن دندان در بزرگسالان طبیعی است؟

خیر، به هیچ وجه. دندان‌های دائمی بزرگسالان باید کاملا در جای خود ثابت باشند. هرگونه لقی، حتی جزئی، نشانه‌ای از یک مشکل زمینه‌ای مانند بیماری لثه، عفونت یا آسیب است و نیاز به بررسی فوری توسط دندانپزشک دارد.

2. مهم‌ترین علت‌های لق شدن دندان در افراد بزرگسال چیست؟

شایع‌ترین علت، بیماری پیشرفته لثه (پریودنتیت) است که باعث تحلیل استخوان اطراف ریشه می‌شود. دلایل دیگر شامل دندان قروچه (فشار زیاد)، وارد شدن ضربه ناگهانی به دندان، و گاهی آبسه‌های ریشه دندان است.

3. در صورت ضربه به دندان و احساس لق شدن، چه باید کرد؟

فورا به دندانپزشک مراجعه کنید. از دستکاری یا تکان دادن دندان خودداری کنید. اگر دندان از حفره خارج شده، آن را در شیر یا بزاق دهان نگه دارید و سریعا (کمتر از دو ساعت) به مرکز درمانی برسانید.

4. آیا دندان لق شده دوباره سفت میشود؟

بله، در صورتی که علت به موقع درمان شود. اگر لقی به دلیل عفونت لثه باشد، با جرم‌گیری عمیق و کنترل بیماری، لثه بهبود یافته و دندان محکم‌تر می‌شود. اگر به دلیل ضربه باشد، استفاده از اسپلینت (آتل) به آن فرصت ترمیم و سفت شدن مجدد را می‌دهد.